De scholen

Het onderwijs

Basisscholen in Zambia vallen onder de overheid, de privésector of onder de gemeenschap. De meerderheid van de Zambiaanse scholieren gaat naar scholen die onder de overheid vallen. Deze zijn gratis tot grade 7, maar het schooluniform, boeken en leermiddelen moeten wel betaald worden, wat veel ouders zich niet kunnen veroorloven.

Gemeenschapsscholen worden beheerd door de gemeenschap en de leraren werken er meestal vrijwillig of tegen een kleine vergoeding. Soms ontvangen ze geld van goede doelen of sponsoren.

Privéscholen zijn opgericht door de privésector of door individuele personen. Zij rekenen hogere lesgelden maar de klassen zijn kleiner en deze scholen scoren beter gedurende examens. 

Zambiaanse kinderen beginnen hun schoolcarrière vaak pas later doordat zij bijvoorbeeld eerst op het land mee moeten werken of de dieren moeten verzorgen. Niet ongebruikelijk is het als kinderen op hun 16e nog op de basisschool zitten. In de zuidelijke provincie worden de kinderen de eerste jaren onderwezen in het Tonga, daarna gaat het onderwijs verder in het Engels. Slechts de helft van alle kinderen gaat naar een basisschool en veel kinderen, vooral meisjes, maken deze niet af. Klassen in het basisonderwijs zijn vaak overvol en onderwijzers worden vaak onderbetaald, of betaald met slechts kost en inwoning. Na groep 7, de laatste klas van de basisschool, worden er nationale examens afgenomen. Hierna kunnen kinderen naar het voortgezet onderwijs, meestal in de grote stad. Ouders moeten dit zelf betalen, de overheid springt niet bij in de kosten, waardoor dit maar voor enkelen is weggelegd.  Slechts een kwart van de leerlingen uit het basis-onderwijs gaat door naar het middelbaar onderwijs. 

Linda Community School

Deze school ligt in de zeer arme wijk Linda, in het zuiden van de stad, vier kilometer vanaf het centrum. Linda Community School heeft ongeveer 500 leerlingen, kwetsbare kinderen uit de directe omgeving maar ook van verder weg. Kinderen moeten soms een uur lopen om op school te komen. De kinderen worden geselecteerd door de gemeenschap. Veel kinderen leven bij tantes of ooms, velen hebben geen ouders meer. Een groot aantal kinderen is besmet met HIV. Ze wonen vaak in huizen zonder elektriciteit en water. De school bestaat dankzij de hulp van donoren, die hulp geven in de vorm van boeken, schrijfgerei, uniformen en watertanks. Tot een paar jaar geleden zat de school in een gemeenschappelijk gebouw, met weinig faciliteiten. Sinds 2018 is de school verhuisd naar een eigen gebouw, met meer faciliteiten, zoals een keuken, bibliotheek, toiletgebouw, en goede klaslokalen, grotendeels dankzij een organisatie Zambezi Sunrise. Er zijn nu zeven klaslokalen. De bedoeling is dat leerlingen ook in de mogelijkheid komen om de eerste jaren van de middelbare school op deze locatie te doen (grade 8 en 9). Ook wordt er gewerkt aan een voedingsprogramma.

Nekacheya School

Dit is een kleine school die in 2008 geopend is. De school is begonnen met een paar leerlingen en heeft nu 300 leerlingen. De school staat in het westen van Livingstone, drie kilometer van het centrum. De kinderen komen vanuit geheel Livingstone. Ook deze school wordt gesponsord vanuit Zambezi Sunrise. Zij hebben gezorgd voor o.a. computers en whiteboards.

Op bovenstaande scholen geven we de art-lessen. In de toekomst hopen  we op meer scholen lessen te kunnen verzorgen, in Zambia maar wellicht ook in andere (zuid-oost) Afrikaanse landen.